BU RÖPORTAJ GAP KALKINMA İDARESI BAŞKANLIĞI DERGISI’NDEN ALINMIŞTIR.
ZEUGMA’DA ROB EARYL İLE YAPILAN GÖRÜŞME
Türkiye’ye ne zaman geldiniz ?
GAP İdaresi ile bir yardım kuruluşu olan Packard Humanities Institute (PHI) 2000 yılı Haziran ayında bir protokol imzaladılar. OAU da bu protokol çerçevesinde genel proje yönetimini üstlenmek üzere hemen devreye girdi. Bende OAU görevlisi olarak bu protokolden hemen sonra buraya geldim.
Neden OAU ?
OAU’daki çalışanlar geniş ölçekli altyapı projelerinin arkeolojik açıdan yönetimi, arkeolojik değerlendirme , çevresel etki değerlendirmesi ve kurtarma amaçlı arkeolojik çalışmalarda deneyimli kişilerdir. OAU 1973 yılında kuruldu ve o günden bu yana çalışmasının büyük bölümünü Demir Çağı ve İngiltere’nin çeşitli yerlerindeki Roma döneminden kalma yerleşimlerin araştırılmasına ayırdı. Ayrıca çevresel etki ölçme ve değerlendirme tekniklerinin geliştirilmesine de yardımcı oldu. Pek çok kuruluş , yürüttükleri projelere sağladığımız deneyim derinliğini ve hizmetleri takdirli karşılamaktadır.
OAU başka nerelerde çalışmalar yaptı ?
OAU , Ukrayna, Yunanistan, Libya, İspanya(Montserrat) ve Umman gibi ülkelerde çalıştı. Ayrıca bugün İrlanda, Rusya (Osetya), İtalya ve Fransa’da (Chateau de Mayenne) çeşitli projelerde yer alıyoruz.
Daha önceki arkeolojik deneyimleriniz neler ?
Bradford Üniversitesi Arkeoloji Bilimleri Bölümü mezunuyum. Çeşitli projelerde geniş bir saha deneyimi edindim. Araştırma kazılarıyla geniş kapsamlı kurtarma projelerini yönettim ve yönlendirdim. AOU’daki 11 yıllık çalışmam sırasında, Londra Metrosu genişletme ve Manş Demiryolu Tüneli gibi projelerde görev aldım. 1996 ile 1999 yılları arasında ise Fransa ‘da yürütülen ve hayli ilgi çeken Chateau DE Mayenne, kimi bölümleri 800 yıldır kapalı kalan bir ortaçağ şatosu, AOU’ya girmeden önce 3 yıl, örneğin Peru’da ınkalarda kalma sulama sistemlerinin rehabilitasyonu gibi arkeolojik ve kırsal kalkınma projelerinde koordinatör olarak çalışmıştım. Fransa ve Peru’da doğrudan doğruya yerel yönetimlerle ve projelerle ilgili uzmanlarla birlikte çalıştım.
İngiltere’deki antik Roma yerleşimleri ile Zeugma arasında bir karşılaştırma yapabilir misiniz ?
Böyle bir karşılaştırma çok güç. Britanya’da Zeugma kadar zengin bir antik yerleşim yok.
Zeugma’daki çalışmaları yürüten ekipte başka kimler var. ?
Burada Türkiye, İngiltere, Fransa ve İtalya’dan yaklaşık 200 kişi çalışıyor. Bunların arasında kazı asistanları, konservatörler, fotoğrafçılar, koruma ve bulgu uzmanları ile sürveyanlar var.
Zeugma’da sizin açınızda ayrıksı yada özgün olan ne ?
Bulunan mozaiklerin kalitesi hem şaşırtıcı hem de ünlü Tunus mozaiklerini bile geride bırakacak kadar yüksek. Ayrıca Zeugma Fırat üzerindeki bir Roma sınır kenti olduğundan gümrük vergileri de burada alınıyordu. Bugüne kadar çok sayıda gümrük damgasını ( bulla) burada bulduk. 70 000 damga… Hemen hemen her gün şaşırtıcı ve güzel bir şeyler keşfetmek çok heyecan verici.